Cách đây 40 năm, ngày 7/11/1981, xuất phát từ tâm nguyện của các thế hệ tăng, ni, phật tử Việt Nam, 9 tổ chức giáo hội, hệ phái Phật giáo trong toàn quốc đã thống nhất thành lập một tổ chức Phật giáo duy nhất với tên gọi là Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Cùng với sự phát triển của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Ninh Bình đã không ngừng được củng cố, phát triển, khẳng định được vị trí trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam và trong đời sống chính trị - xã hội của tỉnh. Đặc biệt, với phương châm "Phụng đạo, yêu nước", Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động nhân đạo, từ thiện, góp phần cùng các cấp, các ngành thực hiện tốt công tác an sinh xã hội.

 
Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh tổ chức gặp mặt tăng ni lên đường chống dịch COVID-19 tại thành phố Hồ Chí Minh.. Ảnh: Minh Quang
Kể từ khi tái lập tỉnh Ninh Bình (từ năm 1992 đến nay), Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Ninh Bình đã trải qua 6 kỳ Đại hội. Qua mỗi kỳ đại hội, tổ chức Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh ngày càng hoàn thiện, ổn định, thống nhất và hoạt động có hiệu quả. Các hoạt động phật sự được thực hiện theo đúng Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Nội quy Ban Tăng sự Trung ương và Quy chế hoạt động Phật giáo cấp tỉnh, tuân thủ nghiêm các quy định của Nhà nước về hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo. Trong đó công tác đào tạo tăng tài được chú trọng. Hiện toàn tỉnh có 360 tăng, ni (trong đó có 93 vị tăng, 267 vị ni), trong đó có 3 vị Tiến sĩ, 65 vị cử nhân, cao đẳng Phật học. Ngoài ra, còn có nhiều vị tăng, ni đang theo học hệ cử nhân và thạc sĩ tại các trường thế học... Các tăng, ni được đào tạo bài bản đã góp phần nâng cao trình độ nhận thức về giáo lý, giáo luật, xứng đáng là người lãnh đạo tinh thần cho Phật giáo. 

Thượng tọa Thích Thọ Lạc, Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Ninh Bình cho biết: Cùng với quan tâm làm tốt công tác phật sự, tiếp nối truyền thống "Phụng đạo, yêu nước", Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh đã có nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm góp phần xây dựng chuẩn mực đạo đức, đưa con người đến lối sống "Chân - Thiện - Mỹ". Theo đó, nhiều chùa trên địa bàn tỉnh đã tổ chức hoạt động như: tổ chức các khóa tu mùa hè; các lớp dạy ngoại ngữ, dạy nhạc, dạy võ cho học sinh vào dịp nghỉ hè; thành lập các Câu lạc bộ Thanh, thiếu niên Phật tử… Qua đó giáo dục đạo đức hướng thiện, văn hóa ứng xử cho thanh, thiếu niên, đồng thời cũng tuyên truyền cho các em về việc chấp hành các quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ môi trường… 

Cũng theo Thượng tọa Thích Thọ Lạc, phát huy tinh thần từ bi cứu khổ của đạo Phật, trong những năm qua, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh luôn động viên tăng, ni, tín đồ phật tử tích cực tham gia các hoạt động từ thiện nhân đạo do chính quyền và MTTQ các cấp phát động, như: ủng hộ Quỹ vì người nghèo, Quỹ nạn nhân chất độc da cam, Quỹ khuyến học, khuyến tài; thăm và trao tặng quà cho các Mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình các cán bộ, chiến sỹ trên địa bàn tỉnh đang làm nhiệm vụ tại Quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa, các thương, bệnh binh và gia đình chính sách. Bên cạnh đó, nhiều chùa trong tỉnh đã thành lập các hội từ thiện, câu lạc bộ thiện nguyện và duy trì thường xuyên việc phát cháo, cơm miễn phí vào các buổi sáng hàng ngày, hàng tuần tại một số cơ sở y tế trên địa bàn… Tổng số tiền quyên góp và ủng hộ cho công tác từ thiện nhân đạo của Phật giáo Ninh Bình lên tới gần chục tỷ đồng mỗi năm, góp phần thiết thực vào việc xóa đói giảm nghèo, cùng với các cấp ủy, chính quyền thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội và đem lại sự ấm no, hạnh phúc cho cộng đồng.

Đặc biệt, trước những diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh tích cực tuyên truyền, vận động tăng, ni, tín đồ phật tử nghiêm túc thực hiện các quy định trong phòng, chống dịch và khuyến cáo 5K của Bộ Y tế. Các cơ sở thờ tự đã thực hiện nghiêm các biện pháp phòng dịch, không tập trung đông người để giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh. Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh đã kêu gọi các tăng, ni, phật tử với tình cảm, trách nhiệm cộng đồng tích cực đóng góp tài lực, vật lực cùng các cấp ủy, chính quyền địa phương phòng, chống dịch COVID-19. Từ năm 2020 đến nay, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh và các huyện, thành phố, các nhà chùa và các tín đồ phật tử đã kêu gọi, quyên góp, ủng hộ phòng, chống dịch COVID-19 hàng tỷ đồng. Trong đó: Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh và các huyện, thành phố ủng hộ 130 triệu đồng; chùa Bái Đính ủng hộ 100 triệu đồng, phát miễn phí trên 30 vạn khẩu trang y tế; Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh ủng hộ 10 triệu đồng động viên các thầy thuốc tỉnh Ninh Bình vào các tỉnh phía Nam chống dịch; Hội thiện tâm Tràng An tặng 500 bộ bảo hộ y tế cho Sở Y tế tỉnh Ninh Bình, hỗ trợ 50 triệu đồng cho 2 đoàn chư tăng miền Bắc vào Nam tham gia chống dịch... Ngoài ra, các tăng, ni, phật tử còn tích cực huy động các nguồn lực trao tặng nhu yếu phẩm, dụng cụ y tế cho lực lượng chống dịch nơi tuyến đầu và ủng hộ lương thực, thực phẩm cho đồng bào trong các vùng tâm dịch, các khu vực cách ly ở trong và ngoài tỉnh. Hưởng ứng lời kêu gọi của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam về việc vận động tăng, ni tình nguyện tham gia chống dịch nơi tuyến đầu, đến nay đã có 20 vị tăng, ni đăng ký tham gia, trong đó 5 vị đã và đang tham gia chống dịch tại tỉnh Long An và thành phố Hồ Chí Minh.

Trong những năm gần đây, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Ninh Bình là một trong những Giáo hội có nhiều đóng góp tích cực cho các hoạt động đối ngoại và hoạt động gìn giữ, phát huy các di sản văn hóa Phật giáo Việt Nam. Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh phối hợp với Ban Phật giáo quốc tế Giáo hội Phật giáo Việt Nam, UBND tỉnh Ninh Bình và chùa Bái Đính đón tiếp hàng chục đoàn nguyên thủ và lãnh đạo cấp cao các nước, như: Tổng thống Myanmar, Tổng Bí thư - Chủ tịch nước CHDCND Lào, Chủ tịch Nghị viện Châu âu, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam… Năm 2008 và 2014, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Ninh Bình cũng đã phối hợp tổ chức thành công Đại lễ Vesak tại chùa Bái Đính. Bên cạnh đó, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Ninh Bình còn tích cực tham gia đóng góp ý kiến vào Đề án "Định hướng đặc trưng sắc phục, kiến trúc, ngôn ngữ và di sản văn hóa Phật giáo Việt Nam", góp phần gìn giữ, kế thừa, phát huy di sản văn hóa Phật giáo Việt Nam.

"Tiếp nối tinh thần "Uống nước nhớ nguồn", "phụng sự đạo pháp, phụng sự dân tộc", thời gian tới, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh tiếp tục nêu cao truyền thống nhập thế của Phật giáo Việt Nam, trưởng dưỡng đạo tâm để trang nghiêm Giáo hội và thực hiện tốt  phương châm "Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội"; tích cực tuyên truyền, vận động, hướng dẫn tăng, ni, phật tử sống tốt đời, đẹp đạo. Bên cạnh đó, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh tiếp tục phát huy tinh thần "Hộ quốc dân an", chung tay góp sức cùng cấp ủy, chính quyền, MTTQ các cấp thực hiện tốt hơn công tác từ thiện nhân đạo, công tác an sinh xã hội, góp phần xây dựng quê hương Ninh Bình ngày càng giàu mạnh"- Thượng tọa Thích Thọ Lạc cho biết. 

Đức Nghĩa